projekti

USAID program za mala i srednja preduzeća

USAID SME Activity

  • Klijent: USAID Velika Mala Privreda
  • Trajanje: /
  • Zemlja: Serbia

Opis

Sektor MSP u Srbiji je izrazito fragmentisan (96% čine mikropreduzeća) i ograničen slabim pristupom finansijama, niskim nivoom inovacija i neravnomernom regionalnom podrškom. Kako bi se prevazišle ove sistemske barijere, projekat je uveo regionalni pristup razvoju tržišnih sistema, fokusiran na dva ključna sektora (poljoprivreda i prehrambena industrija; oprema i mašine) i tri međusektorske oblasti (digitalna, zelena i kreativna), sa ciljem unapređenja produktivnosti, izvoza i inkluzivnog rasta.

Uloga CEVES-a

Kao partner u konzorcijumu i nosilac upravljanja znanjem, CEVES je imao ključnu ulogu u oblikovanju strateškog fokusa programa. Zahvaljujući analitičkoj ekspertizi, CEVES je direktno uticao na izbor prioritetnih sektora i regiona, obezbeđujući da intervencije budu usmerene na MSP sa najvećim potencijalom rasta i izvoza. Takođe, CEVES je vodio cikluse projektne evaluacije i učenja, dao doprinos merenju uticaja i predvodio razvoj SME Compass-a — jedinstvene, podatkovno zasnovane platforme za dijagnostiku i praćenje MSP sektora, koja je postala jedan od temelja politike MSP u Srbiji.

Ključni rezultati

• CEVES je, na osnovu podataka, uticao na izbor sektorskih prioriteta i time formirao strateški fokus USAID podrške.
• Projektovao i institucionalizovao SME Compass, zasnovan na kombinaciji sopstvenih istraživanja (1.500+ MSP), statističkih podataka RZS-a i administrativnih baza sa preko 40.000 firmi.
• Isporučio interaktivni Power BI dashboard koji prati performanse MSP kroz 75 indikatora u devet tematskih stubova (poslovni model, inovacije, digitalizacija, zelena transformacija, finansije, rodna ravnopravnost, HR, sentiment, poslovno okruženje).
• Pozicionirao SME Compass kao dugoročni nacionalni resurs, koji 2025. ulazi u treći istraživački ciklus, sa proširenim uzorkom, integracijom novih izvora podataka i unapređenom funkcionalnošću platforme.

Iako je USAID projekat završen, SME Compass nastavlja da pruža podatke i uvide donatorima, kreatorima politika i finansijskim institucijama, potvrđujući svoju ulogu kao održivog alata za razvoj MSP sektora.

CEVES pružene usluge

• Analiza konkurentnosti sektora i regiona zasnovana na dokazima
• Razvoj, implementacija i stalno unapređenje SME Compass-a
• Upravljanje znanjem i facilitacija adaptivnih ciklusa učenja
• Analiza politika, evaluacija i diseminacija ka USAID-u, državi i akterima ekosistema

Description

Serbia’s SME sector is fragmented (96% microenterprises) and constrained by limited access to finance, weak innovation, and uneven regional support. To address these systemic barriers, the project introduced a regional market systems approach, focusing on two core sectors (Agriculture & Food, Equipment & Machines) and three cross-cutting areas (Digital, Green, Creative), with the goal of boosting productivity, exports, and inclusive growth.

CEVES’ Role

As a consortium partner and Knowledge Management lead, CEVES played a pivotal role in shaping the program’s strategic focus. Drawing on its analytical expertise, CEVES directly influenced the selection of priority sectors and regions, ensuring interventions targeted SMEs with the strongest growth and export potential. CEVES also led project learning cycles, impact evaluation inputs, and spearheaded the development of the SME Compass—a unique data-driven diagnostic and monitoring platform that has since become a cornerstone of Serbia’s SME policy ecosystem.

Key Results

  • Influenced sector prioritization by providing evidence-based analyses that shaped where USAID support was directed.
  • Designed and institutionalized the SME Compass, combining proprietary surveys (1,500+ SMEs), SORS statistics, and administrative data from over 40,000 firms.
  • Delivered a Power BI interactive dashboard tracking SME performance across 75 indicators in nine thematic pillars (business model, innovation, digitalization, green transformation, finance, gender equality, HR, sentiment, and business environment).
  • Positioned SME Compass as a long-term national resource, now entering its third research round in 2025, with upgraded survey coverage, data integration, and dashboard functionality.

Although the USAID project has ended, SME Compass continues to provide evidence-based insights to donors, policymakers, and financial institutions, reinforcing its role as a sustainable tool for SME development.

Services Provided by CEVES:

  • Evidence-based sector and regional competitiveness analysis.
  • Development, rollout, and continuous upgrading of SME Compass.
  • Knowledge management and facilitation of adaptive learning cycles.
  • Policy analysis, evaluation, and dissemination to USAID, government, and ecosystem stakeholders.

 

Podeli:

Vidi više
Projekti

Konkurentnost privrede Srbije – „Skok u budućnost“ ili u ekonomsku stagnaciju?

Na okruglom stolu „Konkurentnost privrede Srbije – “Skok u budućnost” ili u ekonomsku stagnaciju?“ najznačajniji ekonomisti iz zemlje, predstavnici akademije, stručnih tela i relevantnih instituta, diskutovali su o održivosti izvozno orijentisanog modela rasta, uz poseban fokus na strukturne izazove konkurentnosti i uzroke snažne realne apresijacije dinara. 

Programska oblast: Vesti, Razvoj privatnog sektora i industrijska politika